Minerały Jest 156 produktów.

Podkategorie

• Amesyt

  Amesyt to rzadki minerał z grupy krzemianów. Chemicznie jest krzemianem magnezu i glinu Mg₂Al₂SiO₅(OH)₄. Po raz pierwszy opisano go w 1876 r. w kopalni Chester Emery, w Chester w stanie Massachusetts. Został nazwany na cześć właściciela tej kopalni Jamesa Amesa. Tworzy się w warunkach słabego metamorfizmu w obrębie skał o wysokiej zawartości glinu i magnezu. Amesyt krystalizuje w układzie trójskośnym.

• Ametyst

  Ametyst to minerał będący fioletową, przezroczystą odmianą krystalicznej krzemionki. Nazwa pochodzi z greckiego méthystos - "pijany", a - zaprzeczenie czyli "trzeźwy". Według greckich wierzeń, picie wina z czar ametystowych zabezpieczało pijącego przed upiciem się. Ta odmiana kwarcu swoją fioletową barwę zawdzięcza obecności żelaza. Ametyst tworzy kryształy o pokroju słupkowym, o różnym stopniu czystości, przeważnie o rozmiarach do kilku centymetrów. Rzadziej zdarzają się większe kryształy ametystu o wymiarach przekraczających 10 cm. Najczęściej występuje w formie szczotek krystalicznych w pustkach skalnych (geodach i szczelinach). Ametysty niekiedy wykazują naprzemienne ułożenie warstewek o różnym natężeniu barwy. Czasami tworzą formy o berłowym wykształceniu kryształów.

• Andradyt

  Andradyt to stosunkowo rzadki minerał z grupy granatu. Jest krzemianem o wzorze chemicznym Ca₃Fe₂(SiO₄)_3. Jego nazwa pochodzi od nazwiska portugalskiego mineraloga D. d'Andrade, który jako pierwszy opisał ten minerał. Andradyt tworzy kryształy podobne do innych granatów, przeważnie dwunastościany rombowe lub dwudziestoczterościany deltoidowe. Występuje w skupieniach ziarnistych jak również w postaci naskorupień. Andradyt występuje w wielu odmianach barwnych. Może być żółty, zielonkawo-żółty, szmaragdowozielony, ciemnozielony, brązowy, brązowawo-czerwony, brązowawo-żółty, szaro-czarny lub czarny. Jego twardość w skali Mohsa wynosi 6,5-7. Andradyt występuje w kontaktowo zmienionych skałach węglanowych zasobnych w żelazo. Pojawia się również w skarnach, łupkach chlorytowych i serpentynitach. Spotykany jest także w skałach magmowych.

• Antofyllit

  Antofyllit to minerał z grupy krzemianów należący do amfiboli. Typowy minerał metamorficzny. Występuje w łupkach antofyllitowych oraz w serpentynitach. Bardzo rzadko tworzy kryształy, najczęściej słupkowe, pręcikowe, igiełkowe, lub włoskowe. Często występuje w formie  żyłek. Wykazuje charakterystyczną włóknistą oddzielność. Jest kruchy, włókna są miękkie i sprężyste.

• Antymonit

  Antymonit to minerał antymonu z grupy siarczków.  Nazwa pochodzi od greckiego słowa Anthemon oznaczającego kwiat i nawiązuje do przypominających kwiaty szczotek krystalicznych tego minerału. Tworzy ponad 100 różnych form kryształów. Zazwyczaj ma postać wydłużonych słupów z charakterystycznymi zbrużdżeniami i częstymi zbliźniaczeniami. Występuje w formie skupień pręcikowych, igiełkowych, promienistych, włóknistych, ziarnistych i zbitych. Najlepiej wykształcone kryształy antymonitu występują w druzach w formie szczotek. Długość kryształów dochodzi do kilkudziesięciu centymetrów. Powstaje on  w warunkach hydrotermalnych. Występuje w żyłach kwarcowych oraz w osadach niektórych gorących źródeł mineralnych. Jest główną rudą antymonu.

• Aragonit

  Aragonit to minerał z gromady węglanów, polimorficzna odmiana węglanu wapnia. Jego nazwa pochodzi od Aragonii, wspólnoty autonomicznej w Hiszpanii, gdzie został opisany po raz pierwszy. Zazwyczaj tworzy kryształy tabliczkowe, słupkowe, igiełkowe. Często występują zbliźniaczenia (czasami wielokrotne). Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, pręcikowych, promienistych, groniastych, naciekowych. Czasami tworzy wykwity. Jest kruchy, przezroczysty. Często zawiera domieszki: ołowiu (tarnowicyt), cynku (nicholsonit), strontu i pierwiastków ziem rzadkich. Reaguje z kwasem solnym. Jest izomorficzny z witerytem, stroncjanitem, cerusytem. W warunkach panujących na powierzchni Ziemi przekrystalizowuje w kalcyt i tworzy z nim paramorfozy. Jest produktem niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych. Występuje w pęcherzach pogazowych, w kawernach wapiennych, strefach utleniania złóż kruszców oraz w osadach gorących źródeł.

• Aurichalcyt

  Aurichalcyt to rzadki minerał z grupy węglanów. Dokładnie jest to węglan miedzi i cynku o wzorze chemicznym (Zn,Cu)₅(CO₃)₂(OH)₆. Przeważnie występuje w postaci igiełkowych kryształów narastających na skałach lub innych minerałach. Aurichalcyt jest minerałem wtórnym powstającym w strefie wietrzenia złóż miedzi i cynku.

• Aurypigment

  Aurypigment to rzadki minerał arsenu z gromady siarczków. Rzadko tworzy kryształy. Najczęściej są one małe o pokroju krótkosłupkowym. Występuje w skupieniach płytkowych, pręcikowych, nerkowych lub promienistych. Aurypigment powstaje w wyniku procesów hydrotermalnych niskich temperatur lub jako produkt ekshalacji wulkanicznych.

• Azuryt

  Azuryt to minerał z gromady węglanów. Nazwa pochodzi od perskiego lazhward oznaczającego barwę niebieską. Tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym i słupkowym. Najczęściej jest spotykany w skupieniach zbitych, ziemistych, ziarnistych, kulistych. Azuryt tworzy też naskorupienia i pseudomorfozy po innych minerałach miedzi. Jest kruchy, przeświecający, pod wpływem dwutlenku węgla przechodzi w malachit. Azuryt jest minerałem wtórnym strefy utleniania kruszców miedzi.

• Baryt

  Nazwa barytu pochodzi od greckiego słowa baros czyli ciężki. Nawiązuje ona do charakterystyczniej dla barytu gęstości. Jest to minerał z gromady siarczanów (siarczan baru), rozpowszechniony w żyłowych utworach hydrotermalnych niskich temperatur.

• Bizmut rodzimy

• Brandholzyt

• Brochantyt

  Brochantyt to rzadki minerał miedzi z grupy siarczanów o wzorze chemicznym Cu₄ [(OH)₆/SO₄].  Jego nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego geologa i mineraloga André Brochanta de Villiers. Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym lub igiełkowym.  Występuje w skupieniach ziarnistych, skorupowych, rozetowych lub groniastych. Powstaje jako minerał wtórny w strefie utleniania kruszców miedzi. Twardość w skali Mohsa brochantytu od 3,5 do 4. Krystalizuje w układzie jednoskosnym. Barwa zielona w różnych odcieniach.
  
  

• Cavansyt

  Cavansyt to minerał z grupy krzemianów warstwowych. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich. Nazwa powstała z kompozycji sylab łacińskich nazw wapnia (calcium), wanadu (vanadium) i krzemianu (silicate). Stosunkowo niedawno opisany minerał, zatwierdzony przez IMA w 1973 roku. Cavansyt powstaje w wyniku działalności roztworów hydrotermalnych. Występuje w pęcherzach pogazowych i szczelinach skał wulkanicznych (w bazaltach, andezytach, melafirach). Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak heulandyt i stilbit. Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju igiełkowym lub długosłupkowym.

• Celestyn

  Celestyn to minerał strontu z grupy siarczanów. Tworzy kryształy o pokroju słupkowym lub tabliczkowym. Występuje w postaci skupień drobnoziarnistych, zbitych, ziarnistych, blaszkowych oraz kulistych skupień o charakterze konkrecji. Dobrze wykształcone kryształy tworzą się w geodach i druzach. Celestyn powstaje w wyniku niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych, zwykle w osadach morskich. Jest również spotykany w żyłach kruszcowych (z galeną, sfalerytem), w pęcherzach pogazowych wulkanitów, w kalderach i kraterach wulkanicznych. Często towarzyszy złożom siarki, gipsu, kalcytu, aragonitu i dolomitu.

• Cerusyt

  Cerusyt to rzadki minerał ołowiu z grupy węglanów. Nazwa pochodzi od greckiego keros - "wosk" lub łacińskiego cereus - "o barwie wosku" lub cerrusa - "biały ołów". Dobrze wykształcone kryształy spotykane są w druzach. Spotykany jest też w formie naskorupień. Cerusyt często tworzy zbliźniaczenia. Czasami zawiera znaczne ilości srebra. W świetle ultrafioletowym wykazuje niebieską fluorescencję. Powstaje w strefach utleniania kruszców ołowiu (głównie galeny), w obecności węglanów, pod wpływem wody zawierającej dwutlenek węgla. Cerusyt powstaje też na hałdach starych kopalń kruszcowych.

• Chabazyt

  Chabazyt to minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy zeolitów. Chemicznie jest uwodnionym glinokrzemianem wapnia i sodu o wzorze (Ca, Na₂)[Al₂Si₄O₁₂] x 6H₂O. Nazwa pochodzi od greckiego khabazios i oznacza ziarnko gradu, co trafnie nawiązuje do wyglądu tego minerału. Powstaje on w wyniku działalności hydrotermalnej niskich temperatur, najczęściej w pustkach skał wylewnych i metamorficznych , w szczelinach skalnych i kawernach skał osadowych. Spotkać go można także w osadach gorących źródeł. Chabazyt krystalizuje w układzie trygonalnym. Tworzy kryształy romboedryczne zbliżone pokrojem do sześcianu. Często występują zbliźniaczenia. Chabazyt występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych i naskorupieniach.

• Chalcedon

  Chalcedon jest odmianą skrytokrystalicznej krzemionki. Nazwa pochodzi od miasta Chalkedon położonego nad cieśniną Bosfor. Tworzy wiele barwnych odmian o zastosowaniu gemmologicznym. Przeważnie występuje w formie nerkowatej, groniastej, skorupowej lub naciekowej. Często tworzy żyły, a niekiedy konkrecje. Występuje również w formie geod. Stanowi składnik wielu skał. Często zawiera wrostki różnych minerałów, które zmieniają jego barwę. Występuje w skałach wulkanicznych, stanowi produkt wietrzenia serpentynitów, a niekiedy powstaje również w wyniku przekrystalizowania opalu.

• Chalkopiryt

  Chalkopiryt to minerał z gromady siarczków (siarczek miedzi i żelaza). Nazwa pochodzi od greckich słów chalkós (miedź) i pyrítes (ogniowy) i nawiązuje do składu chemicznego i barwy tego minerału. Chalkopiryt tworzy kryształy izometryczne o pokroju czworościanów lub skalenoedrów. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych i skorupowych. Najpiękniejsze kryształy występują w formie szczotek krystalicznych. Jest kruchy i nieprzezroczysty. Chalkopiryt powstaje w procesach magmowych, we wczesnym stadium krystalizacji magmy. Rozpowszechniony jest również w utworach żyłowych, pneumatolitycznych i hydrotermalnych. Występuje w osadowych złożach miedzi.  Jako minerał poboczny występuje w większości skał magmowych oraz stanowi składnik skał metamorficznych.

• Chromit

• Chryzokola

• Clarait

  Clarait to rzadki minerał miedzi i cynku będący uwodnionym węglanem tych pierwiastków. Clarait został opisany po raz pierwszy w 1982 roku przez K. Walenta i P.J. Dunn. Jego nazwa pochodzi od typowej lokalizacji, w której został stwierdzony a mianowicie kopalni Clara w Oberwolfach (Niemcy). Jest minerałem wtórnym tworzącym się w strefie wietrzenia złóż zasobnych w minerały kruszcowe miedzi i cynku. Występuje głównie w formie bardzo drobnych kryształów lub w postaci nalotów i naskorupień barwy niebieskiej lub zielononiebieskiej.

• Cynober

  Cynober to stosunkowo rzadki minerał rtęci z gromady siarczków. Jest najczęściej eksploatowaną rudą rtęci. Ze względu na fakt, iż rtęć jest pierwiastkiem bardzo łatwo uruchamialnym i mobilnym w geochemicznym środowisku, złoża cynobru są bardzo nietrwałe. Cynober jest minerałem kruchym. Tworzy kryształy tabliczkowe, rzadziej słupkowe, niekiedy przyjmuje postać romboedrów. Występuje w skupieniach ziarnistych i nalotach, rzadko w postaci grubotabliczkowych kryształów. Częste są zbliźniaczenia przerosłe dwóch rombów. Cynober jest składnikiem niskotemperaturowych utworów hydrotermalnych. Występuje w postaci żył. Spotykany jest w gejzerach i gorących źródłach. Czasami tworzy się w utworach osadowych. Jest jednym z bardzo niewielu siarczków, których powstawanie można zaobserwować współcześnie. Powstaje on pod wpływem wysokich temperatur z gazów wulkanicznych. W taki sposób powstało prawdopodobnie wiele ważnych dla przemysłu złóż rtęci.

• Danburyt

  Danburyt to rzadki minerał z grupy krzemianów. Chemicznie jest to borokrzemian wapnia. Nazwa minerału nawiązuje do miejscowości Danbury (Connecticut, USA), gdzie minerał ten został odkryty i opisany po raz pierwszy. Najczęściej tworzy bezbarwne, słupkowe kryształy. Na ścianach kryształów widoczne jest nieraz poprzeczne prążkowanie. Danburyt występuje w skałach magmowych, głównie pegmatytach. Spotykany jest również w żyłach kruszcowych.

• Diopsyd

  Diopsyd to minerał z grupy krzemianów zaliczany do piroksenów. Chemicznie jest krzemianem wapnia i magnezu o wzorze CaMg[Si₂O₆]. Nazwa pochodzi od greckiego słowa dis- podwójny i opse- twarz, wygląd. Nawiązuje ona do dwóch sposobów orientowania się strefy pryzmatycznej w kryształach diopsydu. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, o prawie kwadratowym przekroju. Często tworzy zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, skorupowych, pręcikowych, igiełkowych. Piękne kryształy spotykane są w druzach i szczelinach, gdzie tworzą szczotki krystaliczne. Z hedenbergitem tworzy kryształy mieszane. Twardość w skali Mohsa 5-6. Jest to powszechny minerał skał metamorficznych bogatych w wapń. Występuje w niektórych amfibolitach i ekologitach. W skałach magmowych jest rzadko spotykany.

• Diopsyd chromowy

  Diopsyd chromowy to zasobna w chrom odmiana diopsydu. Jest krzemianem o wzorze chemicznym Ca(Mg,Cr)Si₂O₆. Należy do grupy piroksenów. Diopsyd chromowy jest powszechnym składnikiem ksenolitów perydotytowych. Rozproszone ziarna diopsydów znajdowane są często w pobliżu kominów kimberlitowych co jest wykorzystywane w poszukiwaniach diamentów.

• Dolomit

  Dolomit to minerał z gromady węglanów.  Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego badacza Alp, mineraloga Deodata Dolomieu, który w 1791 r. po raz pierwszy wyodrębnił ten minerał. Dolomit tworzy kryształy izometryczne, czasami tabliczkowe lub słupkowe. Występuje w skupieniach ziarnistych, zbitych, w formie naskorupień, żyłek i szczotek krystalicznych. Tworzy pseudomorfozy po innych minerałach. Jest kruchy i przezroczysty. Słabo rozpuszcza się w zimnym kwasie solnym natomiast po sproszkowaniu i podgrzaniu silnie z nim reaguje. Dolomit jest głównym składnikiem skały osadowej o tej samej nazwie. Dolomit występuje w niskotemperaturowych utworach hydrotermalnych, żyłach kruszcowych, w skałach metamorficznych oraz skałach osadowych.

• Dysten (Kyanit)

  Kyanit (cyjanit, dysten) to polimorficzna odmiana krzemianu glinu. Jest to minerał z grupy krzemianów wyspowych zaliczany do glinokrzemianów. Nazwa cyjanit pochodzi od greckiego słowa kyanos co oznacza kolor niebieski, nazwa dysten natomiast pochodzi od greckiego dis czyli dwukrotnie lub podwójnie oraz sthenos oznaczające siłę, moc i nawiązuje do zmiennej twardości tego minerału. Cyjanit tworzy spłaszczone, wydłużone kryształy tabliczkowe, listewkowe, czasami słupkowe lub pręcikowe. Występuje w formie skupień ziarnistych, płytkowych, igiełkowych włóknistych, promienistych. Cechą charakterystyczną jest duża anizotropia twardości (zmienia się w zależności od kierunku badania i ściany kryształu). Powstaje w warunkach wysokiej temperatury i ciśnienia (metamorfizm wysokociśnieniowy), składnik wielu skał metamorficznych bogatych w glin.

• Egiryn

  Egiryn to minerał z grupy krzemianów łańcuchowych, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa minerału pochodzi od Ägira, nordyckiego boga morza. Egiryn tworzy kryształy tabliczkowe, listewkowe, igiełkowe, długosłupkowe, których wierzchołek stanowi wydłużona piramida. Często wykazuje prążkowanie zgodne z wydłużeniem słupa. Jest kruchy, przeświecający. Występuje w skałach magmowych zasobnych w alkalia, zwłaszcza w sód.
  
  

• Eudialit

  Eudialit to bardzo rzadki minerał zaliczany do gromady krzemianów. Jest krzemianem pierścieniowym o wzorze chemicznym Na₄(Ca,Ce)₂(Fe²⁺,Mn²⁺)ZrSi₈O₂₂(OH,Cl)₂. Nazwa minerału pochodzi z połączenia dwóch greckich słów eu i dialitos co przetłumaczyć można jako "dobrze rozkładalny". Nawiązuje on do łatwości rozpuszczenia tego minerału w kwasach. Potocznie eudialit nazywa się krwią północy. Jest to nawiązanie do barwy tego minerału oraz najbardziej znanych wystąpień usytuowanych w północnych rejonach naszego globu (Półwysep Kola, Grenlandia oraz w Kanada). Eudialit tworzy kryształy o pokroju grubotabliczkowym i krótkosłupowym. Występuje jako wrosły minerał w postaci zbitych i ziarnistych skupień. Jest kruchym minerałem, w stanie świeżym o szklistym połysku. W miarę postępującego wietrzenia minerału połysk staje się coraz bardziej tłusty. Minerał ten powstaje w procesach krystalizacji magmowej powiązanej z powstawaniem masywów sjenitów nefelinowych, granitów alkalicznych i skał z nimi związanych. Może również powstawać w wyniku pomagmowych procesów pegmatytowych.
  
  

• Epidot

  Epidot to minerał z grupy krzemianów. Dokładnie jest on zasadowym krzemianem wapnia, żelaza i glinu o wzorze chemicznym Ca₂(Fe³⁺,Al)Al₂[O/OH/SiO₄/Si₂O₇]. Tworzy kryształy słupkowe, tabliczkowe lub igiełkowe, przy czym wykształca ponad 200 różnych postaci. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, włóknistych. Dobrze wykształcone kryształy spotykane są w druzach i szczelinach skalnych, gdzie tworzą szczotki krystaliczne. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Twardość w skali Mohsa wynosi 6-7. Barwa epidotu jest przeważnie zielona w rożnych odcieniach jednak bywa też żółty a nawet czerwony.

• Flogopit

  Flogopit  to minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy łyszczyków. Występuje w różnych skałach metamorficznych i magmowych. Często powstaje w wyniku procesów hydrotermalnych i metasomatycznych. Tworzy kryształy tabliczkowe lub płytkowe. Jest giętki i sprężysty.

• Fluoryt

  Fluoryt to minerał z gromady halogenków.  Nazwa pochodzi od łacińskiego fluere czyli płynąć. Nawiązuje ona do zdolności tego minerału do obniżania temperatur topnienia szeregu innych minerałów. Zastosowanie fluorytu jako topnika opisał już w roku 1529 Georgius Agricola. Fluoryt tworzy sześcienne lub ośmiościenne kryształy, osiągające niekiedy duże rozmiary. Tworzy również naloty, naskorupienia i żyły. Ładne kryształy występują zazwyczaj w druzach w formie szczotek krystalicznych. W czystej formie jest bezbarwny. W przyrodzie tworzy wiele barwnych odmian od żółtego, różowego, zielonego i niebieskiego aż po czarny. Wiele fluorytów wykazuje fluorescencję w świetle UV. Występuje głównie w formie żył hydrotermalnych oraz w pegmatytach i skałach osadowych. Spotykany jest również w skałach magmowych. Jest bardzo poszukiwanym kamieniem kolekcjonerskim.

• Fosfosyderyt

  Fosfosyderyt to rzadki minerał z grupy fosforanów o wzorze chemicznym Fe³⁺[PO₄]·2H₂O. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Twardość w skali Mohsa 3,5 do 4. Rzadko tworzy większe, prawidłowo wykształcone kryształy. Przeważnie występuje w postaci nalotów, naskorupień, skupień włóknistych, nerkowatych, promienistych lub sferolitowych. Barwa fosfosyderytu może być fioletowa, purpurowa, żółtopomarańczowa lub zielona. Minerał pierwotnie został odkryty przez Alfreda Des Cloizeaux w 1858 roku, który pomylił go z Hureaulithem. Nazwa fosfosyderyt została nadana mu w 1890 roku i nawiązuje ona od składu chemicznego minerału.

• Fuchsyt

• Galena

  Galena to minerał ołowiu z gromady siarczków. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa galena oznaczającego rudę ołowiu. Tworzy najczęściej kryształy sześcio- i ośmiościenne. Spotykana jest też w skupieniach zbitych, ziarnistych, groniastych, kulistych, naciekowych. Jest krucha a nawet miękka, nieprzezroczysta. Powstaje w pegmatytowym, a częściej hydrotermalnym stadium krystalizacji magmy lub w wyniku oddziaływania roztworów hydrotermalnych na otoczenie.

• Gips

  Gips to minerał wapnia z gromady siarczanów o wzorze chemicznym CaSO₄·2H₂O. Należy do minerałów pospolitych i szeroko rozpowszechnionych w przyrodzie. Tworzy jednoskośne kryształy o pokroju tabliczkowym, słupkowym lub igiełkowym. Często tworzy zbliźniaczenia szczególnie tzw. jaskółcze ogony. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, grubokrystalicznych, łuskowych i włóknistych. Jest plastyczny i miękki. Twardość w skali Mohsa gipsu wynosi 2. Często zawiera inkluzje innych minerałów. Powstaje jako produkt ewaporacji wód słonych jezior lub mórz. Powstaje również jako produkt uwodnienia anhydrytu, wietrzenia minerałów siarczkowych lub działalności roztworów hydrotermalnych.

• Glaukofan

• Granat

  Granaty to grupa minerałów zaliczana do gromady krzemianów. Tworzą ją izostrukturalne i przeważnie izomorficzne krzemiany wyspowe.  Ich nazwa pochodzi od łacińskiego słowa granatus czyli owoc granatu i nawiązuje do podobieństwa kamieni do ziaren tego owocu.  Granaty tworzą zwykle kryształy mieszane o podobnej strukturze i ogólnym wzorze chemicznym X₃Y₂(SiO₄)₃, gdzie X oznacza wapń, magnez, dwuwartościowe żelazo lub mangan, Y natomiast oznacza glin, trójwartościowe żelazo, chrom, tytan, cyrkon lub wanad.  Granaty bardzo często tworzą między sobą kryształy mieszane, stąd tak duże ich zróżnicowanie. Część granatów wykazuje też znaczne zawartości sodu, itru i tytanu.

• Goethyt

  Goethyt to minerał będący hydroksotlenkiem żelaza (III). Jego nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego poety Goethego. Rzadko tworzy kryształy. Przeważnie występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, ziemistych, nerkowatych lub groniastych. Goethyt powstaje w wyniku utlenienia innych minerałów żelaza jak również powstaje z roztworów hydrotermalnych. Jest minerałem stanowiącym ważny składnik limonitu i laterytu. Często spotykany jest również w utworach osadowych, gdzie tworzy niekiedy złoża rudy żelaza pochodzenia morskiego, jeziornego lub bagiennego takie jak żelaziak brunatny, ruda bagienna, ruda jeziorna. Czasami powstaje pod darnią na podmokłych łąkach jako ruda darniowa.

• Halit

  Halit to minerał z gromady halogenków. Nazwa pochodzi od greckich słów halos (sól, słony) oraz lithos (kamień). Minerał znany i używany od czasów starożytnych. Chemicznie jest to chlorek sodu. Przeważającą postacią kryształów jest sześcian. Jest produktem krystalizacji wód morskich lub słonych jezior. Halit jest minerałem bardzo higroskopijnym, głównie na skutek małych domieszek chlorków Mg i K.

• Hematyt

• Hemimorfit

  Hemimorfit to minerał cynku należący do grupy krzemianów. Jest minerałem rzadkim tworzącym większe nagromadzenia tylko w niektórych rejonach Ziemi. Równocześnie stanowi on ważną rudę cynku. Hemimorfit tworzy się jako minerał wtórny w strefach utleniania (wietrzenia) pierwotnych, kruszcowych złóż cynku. Tworzy kryształy tabliczkowe, krótkosłupowe lub igiełkowe, z wyraźnym podłużnym prążkowaniem. Jest minerałem kruchym. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, groniastych, włóknistych lub w formie nacieków i naskorupień.

• Heulandyt

  Heulandyt to minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów. Należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego kolekcjonera minerałów J.H. Heulanda. Heulandyt tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym i słupkowym. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, blaszkowych i promienistych. Jego odmianą jest klinoptilolit. Minerał powstaje w wyniku działalności roztworów hydrotermalnych. Występuje najczęściej w pęcherzach pogazowych i szczelinach skał wulkanicznych (w bazaltach, andezytach, melafirach), także w druzach pegmatytowych.

• Kalcyt

• Kermesyt

• Klebelsbergit

• Klinozoisyt

• Kobaltyn

• Korund

  Korund to minerał z grupy tlenków, chemicznie będący tlenkiem glinu Al₂O₃. Krystalizuje w układzie trygonalnym. Korund charakteryzuje się dużą twardością (9 w dziesięciostopniowej skali Mohsa). Tworzy on dwie szlachetne odmiany: rubin (odmiana o barwie czerwonej) oraz szafir (odmiana o barwie niebieskiej). Barwa korundu zależy od domieszek chemicznych. Małe domieszki chromu zabarwiają korund na czerwono, wanadu na purpurowo, tytanu na niebiesko, żelaza na żółto lub brunatno. Korund występuje zarówno w skałach magmowych jak i metamorficznych. Spotykany jest również w okruchowych skałach osadowych, gdzie występuje na wtórnym złożu. Nazwa minerału wywodzi się z sanskrytu gdzie słowo kurivinda oznaczy rubin.

• Krokoit

  Krokoit to bardzo rzadki minerał ołowiu z grupy chromianów o wzorze chemicznym PbCrO₄. Nazwa wywodzi się od greckiego krokoeis czyli szafranowy i nawiązuje do jego barwy. Jest on pomarańczowy lub pomarańczowoczerwony, niekiedy o odcieniu żółtym. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Tworzy kryształy o pokroju słupkowym, pręcikowym, igiełkowym. Powstaje w strefie utleniania złóż kruszców ołowiu. Twardość w skali Mohsa wynosi 2,5-3.

• Kryształ górski

• Kupryt

• Kwarc

• Kwarc dymny

• Langit

• Linaryt

  Linaryt to rzadki minerał z grupy siarczanów. Jest siarczanem miedzi i ołowiu o wzorze chemicznym PbCu(SO₄)(OH)₂. Powstaje jako minerał wtórny w strefie wietrzenia złóż zasobnych w minerały kruszcowe tych pierwiastków. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Przeważnie tworzy niewielkie słupkowe kryształy o niebieskiej barwie. Często mylony z azurytem, ​​lecz w przeciwieństwie do niego nie reaguje z rozcieńczonym kwasem solnym. Twardość w skali Mohsa wynosi 2.5.

• Magnetyt

• Malachit

  Malachit to minerał z gromady węglanów. Nazwa pochodzi od greckiego malache (malwa) i malakos (miękki) i nawiązuje do zielonej barwy minerału i jego niewielkiej twardości. Malachit występuje jako minerał wtórny, w strefach utleniania złóż kruszców miedzi, razem z azurytem i kuprytem. Bardzo rzadko tworzy kryształy o pokroju słupkowym, igiełkowym lub włosowym, często występują zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach zbitych, ziemistych, nerkowatych, groniastych tworzy naskorupienia i naloty, impregnacje i pseudomorfozy po azurycie, kuprycie, kalcycie, cerusycie. Malachit występuje zwykle w postaci ciemnozielonych nacieków lub skupień nerkowatych. Jest kruchy, przeświecający. Często wykazuje budowę pasiastą, wstęgową lub słojową. Tworzy zbite mieszaniny mineralne z azurytem, chryzokolą, turkusem, pseudomalachitem.

• Markasyt

• Miedź rodzima

  Miedź rodzima to rzadko spotykany minerał z grupy pierwiastków rodzimych. W jego skład wchodzi prawie czysta miedź. Miedź rodzima bardzo rzadko tworzy kryształy. Zazwyczaj występuje w formie skupień zbitych, ziarnistych, dendrytycznych, blaszkowych lub przypominających druciki. Ma zdolność tworzenia pseudomorfoz po innych minerałach. Miedź rodzima jest minerałem bardzo rzadkim, który można spotkać w wylewnych skałach magmowych (melafirach, bazaltach, porfirach), gdzie tworzy się najczęściej jako minerał wtórny w szczelinach lub pęcherzach pogazowych. Powstaje również w strefie wietrzenia siarczkowych złóż miedzi, gdzie występuje w towarzystwie malachitu, azurytu i kuprytu.

• Molibdenit

  Molibdenit (błyszcz molibdenu) to minerał z gromady siarczków o wzorze chemicznym MoS₂. Należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od greckiego słowa molybdos oznaczającego grafit, z którym był często mylony. Obecnie nawiązuje do składu chemicznego tego minerału. Molibdenit azwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym o sześciobocznych zarysach. Częściej jednak kryształy mają pokrój płytkowy lub blaszkowy. Występuje w skupieniach zbitych, łuskowych, blaszkowych, sferolitycznych. Tworzy wpryśnięcia i impregnacje. Jest miękki, giętki i niesprężysty. Wykazuje duże podobieństwo do grafitu. Jest tłusty w dotyku i pozostawia ślad na papierze. Jest minerałem powiązanym z procesami magmowymi, powstaje podczas procesów pneumatolicznych i hydrotermalnych wysokich temperatur. Spotykany jest w pegmatytach, skarnach, grejzenach, granitach, aplitach, żyłach kruszcowych i kwarcowych.  

• Nefelin

  Nefelin to skaleniowiec z grupy krzemianów szkieletowych.  Nazwa pochodzi od greckiego słowa nefos oznaczającego chmurę, gdyż wchodząc w reakcję z kwasami powoduje ich mętnienie. Tworzy kryształy słupkowe lub tabliczkowe. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych oraz w formie nieforemnych ziaren. Jest minerałem kruchym. Rozkłada się w kwasie solnym, tworząc żel krzemionkowy. Występuje w skałach ubogich w krzemionkę.

• Pargasyt

  Pargasyt to rzadki minerał z grupy krzemianów zaliczany do amfiboli. Wzór chemiczny NaCa₂(Mg₄Al)(Si₆Al₂)O₂₂(OH)₂. Razem z edenitem, czermakitem, hastingsytem, kaersutytem, barkewikitem należy do szeregu kryształów mieszanych hornblendy. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Twardość w skali Mohsa w przedziale 5-6. Po raz pierwszy opisano go w 1814 roku, w miejscowości Pargas w Finlandii, której zawdzięcza swoją nazwę. Występuje w wysokotemperaturowych skałach metamorficznych, skarnach, aureolach kontaktowych wokół intruzji magmowych. Spotykany jest również w skałach wulkanicznych typu andezytu oraz zmienionych skałach ultramaficznych.

• Piroluzyt

  Piroluzyt to minerał manganu z gromady tlenków o wzorze chemicznym MnO₂. Krystalizuje w układzie tetragonalnym. Tworzy kryształy słupkowe, pręcikowe lub igiełkowe. Występuje w skupieniach ziemistych, proszkowych, nerkowych, groniastych lub włóknistych. Niekiedy tworzy kolomorficzne masy. Tworzy również pseudomorfozy po innych minerałach np. po kalcycie. Odmiany ziemiste są bardzo miękkie i tłuste w dotyku oraz brudzą ręce. Stanowi składnik utworów hydrotermalnych oraz skał osadowych. Wytrąca się jako osad chemiczny w bagnach, jeziorach, lagunach, i innych zbiornikach wodnych. Tworzy się także wtórnie w strefie utleniania minerałów zawierających mangan. Twardość w skali Mohsa jest różna i waha się od 2 w przypadku skupień ziemistych do 6,5 w przypadku kryształów.

• Piromorfit

  Piromorfit to rzadki minerał z grupy fosforanów. Nazwa pochodzi od greckich słów pyr - ogień i morphe - postać, kształt. Przeważnie tworzy kryształy o pokroju słupa heksagonalnego zakończonego bipiramidą. Niekiedy kryształy mają zarysy beczułkowate. Występuje w skupieniach ziarnistych, pręcikowych, promienistych i naskorupieniach. Barwa piromorfitu przeważnie jest zielona, zielonożółta, niekiedy brunatna. Czasami bywa on czerwony lub pomarańczowy od domieszki tlenku chromu.  Twardość w skali Mohsa 3,5-4. Piromorfit powstaje jako minerał wtórny w strefie utleniania kruszców ołowiu.

• Pirop

  Pirop to minerał z gromady krzemianów, należący do granatów, o wzorze chemicznym Mg₃Al₂(SiO₄)₃. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa piropos - podobny do ognia co jest aluzją do czerwonej barwy tego minerału. Pirop krystalizuje w układzie regularnym. Tworzy doskonale wykształcone, izometryczne kryształy, najczęściej sześcienne lub dwunastościany rombowe. Najczęściej jednak wystepuje w postaci kryształów wrosłych, które są zaoblone i wyglądem swym przypominają kulki. Pirop często tworzy kryształy mieszane z innymi granatami. Twardość w skali Mohsa 7-7,5. Może zawierać inkluzje innych minerałów.

• Piryt

  Piryt to minerał żelaza z gromady siarczków - nadsiarczek żelaza(II) o wzorze chemicznym FeS₂. Nazwa pochodzi od greckiego słowa pyrites - iskrzący, gdyż minerał ten iskrzy się pod wpływem uderzeń krzesiwa (krzemienia, twardego metalu). Piryt występuje niemal we wszystkich typach skał. Tworzy kryształy izometryczne przyjmujące najczęściej postać sześcianów, ośmiościanów, dwunastościanów pentagonalnych. Na ścianach kryształów pirytu często są widoczne wyraźne zbrużdżenia. Czasami tworzy charakterystyczne bliźniaki zwane "krzyżami żelaznymi". Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, skorupowych, kulistych i groniastych. Ze względu na podobieństwo barwą do złota, piryt nazywany bywa "złotem głupców". Powstaje w końcowych fazach krystalizacji magmy, w procesach hydrotermalnych i pneumatolitycznych. Szeroko rozpowszechniony jest również w skałach metamorficznych i osadowych.  

• Purpuryt

  Purpuryt to rzadki minerał manganu i żelaza z grupy fosforanów o wzorze chemicznym (Mn³⁺,Fe³⁺)PO_4. Nazwa purpurytu nawiązuje do jego barwy, która jest purpurowa, fioletowa lub różowa w rożnych odcieniach. Twardość 4-4,5 w skali Mohsa. Krystalizuje w układzie rombowym jednak rzadko tworzy kryształy. Przeważnie występuje w skupieniach ziarnistych lub w postaci masywnej. Wykazuje silny pleochroizm (szary - różowoczerwony - fioletowy). Purpuryt występuje w pegmatytach jako minerał wtórny powstający w wyniku wietrzenia litiofilitu.

• Realgar

  Realgar to rzadki minerał z gromady siarczków (siarczek arsenu). Jego nazwa pochodzi od arabskiego wyrażenia rahj al ghar co oznacza pył kopalniany. Przeważnie tworzy kryształy o pokroju krótkosłupkowym z wyraźnymi zbrużdżeniami. Występuje w skupieniach drobnoziarnistych, zbitych, ziemistych, proszkowych lub naciekowych. Realgar jest minerałem niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych, składnikiem osadów gorących źródeł i ekshalacji wulkanicznych typu fumarola. Współwystępuje głównie z aurypigmentem i antymonitem.

• Rtęć rodzima

  Rtęć rodzima to substancja mineralna z gromady pierwiastków rodzimych. Jest to minerał składający się z niemal czystej rtęci, występującej w formie drobnych kropel w pustkach skalnych. Rtęć rodzima należy do grupy minerałów rzadkich.

• Rosasyt

  Rosasyt to rzadki minerał miedzi i cynku z grupy węglanów o wzorze chemicznym (Cu,Zn)₂(CO₃)(OH)_2. Został odkryty w 1908 roku w kopalni Rosas na Sardynii we Włoszech, której to zawdzięcza swoją nazwę. Jest minerałem wtórnym strefy wietrzenia złóż cynku i miedzi. Barwa rosasytu jest niebieska, błekitnoniebieska lub niebieskozielona. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Twardość w skali Mohsa wynosi 4. Rosasyt tworzy igiełkowe kryształy występujące w skupiskach promienistych, włóknistych lub kulistych agregatach.

• Rubin

  Rubin to rzadka odmiana korundu zaliczana do kamieni szlachetnych. Chemicznie jest on tlenkiem glinu z domieszką jonów chromu. Rubin ma barwę czerwoną o różnych odcieniach i różnym stopniu nasycenia. Barwa ta pochodzi od chromu, który barwi rubin na czerwono. Dodatkowa domieszka wanadu sprawia, że rubin ma barwę bardziej purpurową, żelaza daje barwę brunatnoczerwoną. Rubin charakteryzuje się dużą twardością - 9 w skali Mohsa. Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym, bipiramidalnym lub słupkowym o podstawie sześcioboku, czasami romboedryczne. Rubin powstaje przeważnie w bogatych w glin skałach metamorficznych lub jako minerał kontaktowy w marmurach dolomitowych i kalcytowych. Bardzo poszukiwany kamień kolekcjonerski jak również jubilerski.

• Rutyl

• Septaria

  Septaria to rodzaj konkrecji marglistej lub ilasto-żelazistej. Septarie odznaczają się występowaniem promienistych lub poligonalnych szczelin. Szczeliny powstają prawdopodobnie wskutek pękania lub kurczenia się materiału konkrecji. Wtórnie wypełnione są one kalcytem, dolomitem lub niekiedy minerałami kruszcowymi takimi jak sfaleryt, galena, piryt lub chalkopiryt.

• Sfaleryt

• Skalenie

  Skalenie to grupa najpospolitszych minerałów w skorupie ziemskiej. Obejmuje ona szereg minerałów o zróżnicowanym składzie chemicznym. Wszystkie skalenie są glinokrzemianami pierwiastków alkalicznych: potasu, sodu i wapnia. Tworzą one kryształy mieszane. Skład chemiczny jest podstawą podziału skaleni na dwie grupy: grupę skaleni alkalicznych i grupe plagioklazów. Skalenie obok kwarcu są najważniejszymi minerałami skałotwórczymi większości skał magmowych, ważną rolę skałotwórczą odgrywają także w pospolitych skałach metamorficznych. Skalenie występują również w skałach osadowych.

• Skolecyt

• Stilbit

  Stilbit (Desmin) to minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy zeolitów. Nazwa pochodzi od greckiego stilbe czyli połysk. Nazwa desmin zaś, pochodzi od greckiego desme czyli wiązka, snop i nawiązuje do snopowych skupień tego minerału. Stilbit tworzy skupienia zbite, ziarniste, blaszkowe, kuliste, groniaste, promieniste, snopkowe. Prawidłowo wykształcone kryształy są spotykane w druzach. Często tworzą zbliźniaczenia (kryształy przyjmują pseudorombową postać). Spotykane są też bliźniaki krzyżowe. Powstaje podczas procesów aktywności wulkanicznej. Najczęściej występuje w pustkach skał bazaltowych.

• Talk

• Theisyt

  Theisyt to bardzo rzadki minerał miedzi i cynku z grupy arsenianów. Jego nazwa pochodzi od nazwiska odkrywcy, geologa Nicholasa J. Theis'a. Theisyt pierwszy raz został znaleziony w obrębie kopalni uranu w okolicy Durango w Colorado (USA). Jest minerałem wtórnym tworzącym się w strefie wietrzenia złóż zasobnych w minerały kruszcowe miedzi i cynku. Struktura krystaliczna tego minerału nie jest znana. Przeważnie tworzy on kuliste agregaty w kolorze zielononiebieskim lub występuje w formie naskorupień lub nalotów.

• Thulit

  Thulit to zasobna w mangan odmiana zoisytu barwy różowej lub różowoczerwonej. Pierwszy raz opisany został w Kleppan w Norwegii. Nazwa pochodzi od słowa Thule będącego starożytną nazwą Skandynawii jak również nazwy mitycznej wyspy. Występuje w przeobrażonych głębinowych skałach magmowych oraz w przeobrażonych skałach wapiennych. Wyglądem, barwą i wieloma parametrami fizycznymi zbliżony jest do rodonitu. Thulit jest cenionym kamieniem kolekcjonerskim. Bardzo chętnie wykorzystywany jest w jubilerstwie.

• Turkus

  Turkus to rzadki minerał z grupy fosforanów. Chemicznie jest to uwodniony fosforan miedzi i glinu. Jego nazwa wywodzi się od Turcji, gdyż przez ten kraj przebiegały kiedyś szlaki handlowe, którymi dostarczano ten kamień do Europy. Przeważnie występuje w skupieniach zbitych, skrytokrystalicznych i nerkowatych. Często tworzy naloty i naskorupienia. Turkus jest minerałem o zielononiebieskiej barwie, gdzie substancją nadającą odcienie niebieskie jest miedź, zaś zielone – żelazo. Turkus jest minerałem strefy wietrzenia kruszców miedzi. Powstaje w środowisku obfitującym w glin. Przeważnie występuje występuje w zwietrzelinach stref klimatu suchego i ogranicza się do stref przypowierzchniowych (do 20 metrów głębokości). W niektórych przypadkach jego powstawanie może być również wynikiem działalności hydrotermalnej.

• Turmalin

• Tytanit chromowy

• Uwarowit

  Uwarowit to minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy granatów. Jest granatem chromowym barwy szmaragdowozielonej lub ciemnozielonej. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich. Nazwa pochodzi od nazwiska hr. S.S. Uwarowa, rosyjskiego prezydenta Akademii Petersburskiej i ministra oświaty.Występuje głównie w serpentynitach.  
  

• Wanadynit

  Wanadynit to minerał z gromady wanadanów. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich, tylko lokalnie tworzy duże wystąpienia. Nazwa pochodzi od pierwiastka wanadu, który jest składnikiem tego minerału. Powstaje jako minerał wtórny w strefach utleniania kruszców ołowiu. Ważna ruda wanadu.

• Waryscyt

  Waryscyt to rzadki minerał z grupy fosforanów o wzorze chemicznym Al(PO₄) x 2 H₂ O. Jego nazwa pochodzi od dawnej krainy Variscia (obecnie w Niemczech), gdzie minerał ten został po raz pierwszy stwierdzony i opisany.  Waryscyt bardzo rzadko tworzy kryształy. Występuje w skupieniach masywnych, ziarnistych, promienistych, sferolitycznych lub włóknistych. Tworzy nacieki i naskorupienia. Jest produktem procesów hipergenicznych i procesów hydrotermalnych niskich temperatur. Występuje w pustkach i szczelinach skał bogatych w glin, najczęściej z innymi minerałami z grupy fosforanów.
  
  

• Wavellit

  Wavellit jest minerałem z grupy fosforanów o wzorze chemicznym Al₃[(OH)₃/(PO₄)₂] x 5H₂O. Należy do grupy minerałów rzadkich.  Nazwa pochodzi od nazwiska angielskiego lekarza i fizyka Williama Wavella, odkrywcy tegoż minerału. Krystalizuje w układzie rombowym. Twardość w skali Mohsa 3,5 do 4. Wavellit tworzy kryształy o pokroju słupkowym, pręcikowym lub igiełkowym. Występuje w skupieniach promienistych, rozetowych lub włóknistych. Tworzy też nacieki, stalaktyty, naskorupienia. Powstaje jako minerał hydrotermalny niskich temperatur a także minerał strefy wietrzenia.

• Wulfenit

  Wulfenit to minerał ołowiu z grupy molibdenianów o wzorze chemicznym Pb[MoO₄]. Należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od nazwiska austriackiego mineraloga, barona Franza Xavera Wulfena, słynnego badacza rud ołowiu, który po raz pierwszy opisał ten minerał. Wulfenit krystalizuje w układzie tetragonalnym. Najczęściej tworzy kryształy tabliczkowe o zarysie czworokąta, niekiedy jest podobny do sześcianu. Rzadziej wykazuje pokrój słupowy, igiełkowy bądź piramid tetragonalnych. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych i naskorupieniach. Jest kruchy, przezroczysty, często tworzy pseudomorfozy po galenie i cerusycie. Wulfenit powstaje jako minerał wtórny w strefach utleniania kruszców ołowiu. Twardość w skali Mohsa wynosi 3.

• Villiaumit

  Villiaumit to rzadki minerał z gromady halogenków będący krystalicznym fluorkiem sodu (NaF). Nazwa pochodzi od nazwiska francuskiego podróżnika i kolekcjonera minerałów Maxime'a Villiaume'a, który jako pierwszy opisał ten minerał. Villiaumit krystalizuje w układzie regularnym jednak bardzo rzadko tworzy kryształy. Zwykle występuje w skupieniach ziarnistych. Barwa czerwona, karminowa lub ciemnowiśniowa. Zabarwienie villiaumitu jest spowodowane defektami sieci krystalicznej, które są efektem oddziaływania promieniowania jonizującego. Ogrzewany do temperatury 300 °C staje się bezbarwny, również bezbarwne są sztucznie otrzymane kryształy fluorku sodu. Twardosć villiaumitu w skali Mohsa wynosi 2. Jest rozpuszczalny w wodzie.  Wystepuje głównie jako składnik sjenitów nefelinowych.

• Zoisyt

  Zoisyt (zoizyt) to rzadki minerał z grupy krzemianów. Chemicznie to zasadowy krzemian wapnia i glinu o wzorze Ca₂Al₃(SiO₄)(Si₂O₇)O(OH). Nazwa pochodzi od austriackiego przyrodnika i kolekcjonera minerałów S. Zoista von Edelstina. Zoisyt tworzy kryształy słupkowe lub pręcikowe z wyraźnym prążkowaniem poprzecznym. Występuje w skupieniach zbitych lub ziarnistych. Twardość zoisytu to 6 do 6,5 w skali Mohsa. Krystalizuje w układzie rombowym. Często zawiera domieszki manganu (thulit), chromu (anyolit), wanadu (tanzanit), strontu, potasu lub tytanu. Zoisyt jest minerałem skał metamorficznych niskich temperatur i dużych ciśnień. Spotykany jest w skałach wapienno–krzemianowych, gnejsach, granulitach, amfibolitach i eklogitach.